To, czy dziecko lubi z nami spędzać czas zależy od wielu czynników, między
innymi od wypracowanych między nami relacji. Codzienne małe gesty,
wspólne spędzanie czasu, zabawa, rozmowy...
to wszystko pomaga w budowaniu więzi.
Po czym poznać, że dziecko nam ufa? Co można zrobić, żeby chciało spędzać
z nami czas? W jaki sposób buduje się relację z przedszkolakiem? Jak pokazać
dziecku, że interesuje nas to co ma nam do powiedzenia?
Wspólne rytuały
Poczucie bezpieczeństwa dziecka opiera się głównie na świadomości tego,
co je czeka. Jeśli już coś zna, wie co się stanie, poznało już daną sytuację - czuje się spokojniejsze. Każda czynność wykonywana przez nas z dzieckiem, może się wiązać ze wspólnym rytuałem. Tworzenie powtarzalnych schematów da dziecku
poczucie bezpieczeństwa, a jednocześnie pomoże w budowaniu relacji z dorosłym. Wiele codziennych czynności jest już w pewnym sensie rytuałami - ubieranie się, kąpiel czy mycie zębów wiąże się ze znanym już dziecku rytmem. W budowaniu relacji pomoże dodanie faktu, że czynność wykonuje się razem. Przykładowo mycie zębów - może być świetnym sposobem na bliskość z dzieckiem. Można zaproponować wspólne nakładanie pasty - rodzic dziecku, a dziecko rodzicowi, potem razem szorować zęby przed lustrem, sprawdzić czy buzia jest dobrze wypłukana, czy na szczoteczce nie została piana etc. - najważniejsze, żeby wykonywać wszystkie te czynności wspólnie. Oczywiście, nie zawsze jest czas na to, żeby razem myć zęby, ale za każdym razem, gdy jest taka możliwość warto spróbować. Można stworzyć rytuały związane z codziennymi czynnościami, ale równie ważne i atrakcyjne dla dziecka mogą być rytuały na wyjątkowe sytuacje. Jeśli dziecko jest chore i nie może iść do przedszkola warto spędzić z nim cały dzień, robiąc na zmianę to co zaproponuje rodzic i dziecko. Wspólne zabawy i gry, przygotowanie posiłków, czytanie bajki siedząc wspólnie pod kołdrą etc. to świetne sposoby na budowanie relacji z maluchem.
Słuchanie i rozmawianie
Właściwie dla każdego dziecka aprobata ze strony rodzica jest bardzo ważna. Jeśli maluch opowiada nam o czymś, co było dla niego z jakichś względów ważne, nawet jeśli wydaje się błahostką, warto wsłuchać się w to co mówi i odpowiedzieć. Stwierdzenia takie jak: "to super", "fajnie", "aha", "no widzisz", "okay" i inne tego typu zwroty, mogą nie dać dziecku poczucia zrozumienia z naszej strony. Już kilku letnie dziecko jest w stanie zauważyć, że jego rozmówcy nie interesuje to co mówi. Trzeba to mieć na uwadze słuchając relacji czy opowieści przedszkolaka. W budowaniu relacji zdecydowanie pomoże empatyczne podejście do zagadnienia, pokazanie dziecku, że naprawdę słuchaliśmy opowiadanej nam historii i chcemy zrozumieć punkt widzenia malca. Jeśli maluch opowiada o tym, że nie mógł znaleźć kolegi podczas zabawy w chowanego, warto skomentować to wykorzystując przykład samego siebie (mówiąc np: "Pamiętam jak graliśmy w chowanego z moim bratem, któregoś razu schował się do szafy i nie mogłem go znaleźć bardzo długo, rozumiem co czułeś nie mogąc znaleźć Krzysia"). Dziecko poczuje zrozumienie z naszej strony, co bardzo pomaga w budowaniu relacji. Jeśli malec opowiada nam o swoim sukcesie lub niepowodzeniu, warto dowiedzieć się jakie przeżywał emocje. Przykładowo, jeśli maluch opowiada o tym, że udało mu się wejść na najwyższą zjeżdżalnie na placu zabaw i samodzielnie zjechać można powiedzieć: "Świetna robota, ta zjeżdżalnia jest naprawdę duża, wyobrażam sobie, że nie było łatwo na nią wejść, pewnie jesteś z siebie bardzo dumny? Podobało ci się na górze?". Jeśli jakaś sytuacja była trudna dla dziecka, tym bardziej trzeba się skupić na wysłuchaniu wszystkiego, co ma nam do powiedzenia maluch. Gdy dziecko ma do nas zaufanie łatwiej mu będzie się otworzyć i opowiedzieć o wszystkim. Dobrze jest rozmawiać z maluchem jak często się da, wspólnie planować, marzyć, zastanawiać się nad czymś. Świetnie również sprawdzą się wzajemne opowieści o tym, jak nam minął dzień. Pytajmy malucha o to, co się działo w przedszkolu, co było na obiad, czy podobały mu się zajęcia, ale również opowiedzmy o swoim dniu, co my jedliśmy na lunch, czy dzień był udany etc. Maluch szybko polubi takie luźne konwersacje i z wielką chęcią będzie rozpoczynał rozmowę.
Partnerstwo
Niezwykle ważnym elementem budowania relacji z dzieckiem, jest traktowanie go jako partnera. Oczywiście, kilkuletnie dziecko nie może jeszcze podejmować odpowiedzialnych decyzji, często nie zna konsekwencji swoich działań, nie potrafi ocenić ryzyka czy zadbać o bezpieczeństwo swoje i innych. Lubi natomiast mieć wybór. Jeśli damy maluchowi możliwość wyboru, przedstawiając mu dwie lub więcej możliwych opcji, zapytamy czy coś lubi czy nie, jaka jest jego opinia etc., będzie czuł że jego zdanie jest dla nas ważne i szanujemy jego wkład w decyzje. Spędzając czas z dzieckiem w domu, na zakupach, na placu zabaw, pozwólmy mu czasem samemu zdecydować o tym, co chce robić. Niech malec sam postanowi, czy najpierw idziemy na lody czy na plac zabaw, czy kupowane jabłka będą czerwone czy zielone, czy ubierając się do przedszkola założy bluzę czy sweter. Wykonując codzienne czynności, warto pytać się malucha o jego zdanie na dany temat. Wspólne podejmowanie niektórych domowych decyzji sprawi, że dziecko będzie się czuło potrzebne, a to pomoże w budowaniu relacji z nim.
Wspólna zabawa
Zabawa jest świetnym sposobem budowania relacji z dzieckiem. Dla malucha jest to czas relaksu, pamiętajmy więc żeby nie narzucać mu za mocno naszego pomysłu na wspólne spędzenie czasu, podążajmy za jego pomysłami proponując nasze urozmaicenia. Dobrze sprawdzą się zabawy konstrukcyjne, takie podczas których można wykonywać daną czynność naprzemiennie np. budowanie wieży z klocków. Układając klocki warto komentować to (Np."Teraz ja, wybieram czerwony bo bardzo lubię ten kolor, a teraz twoja kolej, ciekawe jaki kolor wybierzesz?..."), dzieci chętnie "wchodzą" w taki rodzaj interakcji. Jeśli wieża zostanie zburzona, zawsze można zbudować następną lub przejść do następnej zabawy. Innym pomysłem na wspólną zabawę może być odgrywanie ról. Wystarczy wybrać zabawkę, maskotkę czy nawet ślimaka z plasteliny i zainicjować dialog, maluch może wybrać tę samą formę zabawy - wybrać zabawkę i wczuć się w jej postać- lub po prostu zacząć rozmawiać z postacią, którą udaje dorosły. Równie dobrze sprawdzą się gry takie jak berek czy zabawa w chowanego, proste gry planszowe czy karciane. Najważniejsze jest to, żeby dziecko nie czuło w dorosłym konkurenta, a raczej partnera.
Zaufanie
Niezbędne w budowaniu relacji jest zaufanie dziecka do dorosłego. Takie zaufanie buduje się długo, a można je zawieść bardzo łatwo. Czasem nie mamy świadomości, jak ważne dla dziecka są powierzone nam sekrety czy tajemnice. Gdy maluch widzi, że o tym co nam powiedział, wiedzą już wszyscy - może poczuć się zawiedziony, nawet jeśli dorosłym opowiedziana sprawa zdawała się być błaha czy nawet zabawna. Posiadanie wspólnych sekretów sprzyja budowaniu relacji z dzieckiem. Warto więc czasem zrobić coś razem w tajemnicy przed innymi, przykładowo poczytać książkę siedząc z maluchem w szafie i umówić się, że tylko dorosły i dziecko będą o tym wiedzieć. Jednocześnie należy pamiętać o tym, by nie wplątywać dziecko w sekrety, które mogą być dla niego kłopotliwe albo trudne, np. nie należy prosić dziecka, by nie mówiło o czymś babci albo tacie - maluch może nie nie rozumieć takiej prośby, czuć się w obowiązku powiedzenia prawdy jeśli będzie o nią pytany, nie będzie wiedział wobec kogo ma być lojalny etc. Równie ważne jest dotrzymywanie danych dziecku obietnic. Zaufanie daje dziecku poczucie komfortu, które jest niezbędne przy budowaniu relacji. Działa to również w drugą stronę, maluchowi zależy na dozie zaufania z naszej strony. Ufając mu pokazujemy, że traktujemy go poważnie. Gdy maluch zapewnia nas o tym, że coś zrobił, dotrzymał słowa, z czymś sobie poradzi - warto mu uwierzyć i obdarzyć zaufaniem. Na pewno bardzo to doceni.
Budowanie relacji z dzieckiem to proces, który trwa praktycznie przez cały czas. Należy pamiętać o tym, że mimo młodego wieku dziecko wiele rzeczy rozumie i przeżywa wszystko na swój sposób. Każde dziecko jest inne i w danej chwili potrzebuje czegoś innego - spokoju lub zabawy, rozmowy lub posiedzenia w ciszy. Jeśli będziemy obserwować zachowanie malucha, będziemy mogli najlepiej odpowiedzieć na jego potrzeby. Dając maluchowi poczucie bezpieczeństwa, rozmawiając, słuchając, szanując, darząc zaufaniem, będąc oparciem, partnerem, towarzyszem zabawy i różnych nastrojów, rozumiejąc jego potrzeby możemy być pewni, że budujemy relacje na solidnych fundamentach.
Autor posta: Danuta Białek-Molak, pedagog specjalny, terapeuta wczesnego wspomagania rozwoju
Jak budować relacje z dzieckiem?
Poczytaj również:
Czym się zajmujemy?
Od ponad 10 lat tworzymy przedszkola, w których każde dziecko czuje się ważne, potrzebne i akceptowane.
Zielony Latawiec to kameralne grupy,
zgrany zespół nauczycieli i specjalistów
oraz autorski program nauczania.
Codziennie w każdej z grup odbywa się praca własna, prowadzona zgodnie z zasadami pedagogiki Marii Montessori.
Dzieci wybierają pomoce i samodzielnie z nimi pracują, dzięki czemu uczą się oraz poznają świat
po swojemu.
Co wyróżnia nasze przedszkole?
Zielony Latawiec, Niepubliczne Przedszkola Integracyjne, od 2007 r.| All rights reserved 2019| design by DBM
Co nas wyróżnia?
kameralne grupy
codziennie praca własną metodą Montessori
autorski program nauczania
2 wychowawców w każdej grupie
1-3 osób wspierających w każdej grupie
specjaliści, którzy są w stałym kontakcie z rodzicami (neurologopeda, logopeda, fijozterapeuta, psycholog, pedagog specjalny, terapeuta SI w każdym oddziale)
zgrany, zaangażowany zespół
ponad 10 lat zaufania rodziców