specjaliści, którzy są w stałym kontakcie z rodzicami (neurologopeda, logopeda, fijozterapeuta, psycholog, pedagog specjalny, terapeuta SI w każdym oddziale)

zgrany, zaangażowany zespół

ponad 10 lat zaufania rodziców

Początek września dla wielu dzieci oznaczał rozpoczęcie przygody w przedszkolu.

Jak powinna wyglądać adaptacja dziecka w przedszkolu?

Jak się żegnać z dzieckiem?

Jak się zachować odbierając dziecko, które nie chce iść do domu?

Jak pomóc dziecku poczuć się dobrze w przedszkolu?

Co jest najważniejsze w czasie adaptacji w przedszkolu?

Początki adaptacji w przedszkolu

Przez pierwsze kilka dni adaptacji dziecko poznaje przedszkole. Poznaje panie, dzieci, zabawki, pomoce, zakamarki. Przedszkolny świat jest dla malucha fascynujący - zwłaszcza, jeśli proces adaptacji jest przeprowadzany spokojnie i mądrze (o zasadach adaptacji warto poczytać tutaj). Malec przychodzi do grupy na trochę, a wszyscy dążą do tego, by czuł się komfortowo i sam chciał zostać dłużej w przedszkolu.

Po jakimś czasie młody przedszkolak zaczyna brać bardziej czynny udział w zajęciach, aktywizuje się, wchodzi w pierwsze interakcje z dziećmi w grupie. Zaczyna rozumieć elementy planu dnia, podąża za dziećmi, ma ulubioną zabawkę czy książkę w sali. Mama lub tata zazwyczaj jest blisko, jeśli nie w przedszkolu to w okolicy. Przedszkolna fascynacja trwa, czasem dziecko uroni łzę żegnając się z rodzicem, ale zazwyczaj szybko przechodzi mu smutek i chętnie dołącza do dzieci.

Jak żegnać się z dzieckiem, które wchodzi do grupy?

Wejście dziecka do grupy nie zawsze jest proste. Zdarza się, że maluch reaguje nerwowo na rozstanie z rodzicem, mimo tego że na przykład poprzedniego dnia wbiegł od razu roześmiany do sali. Jak się zachować w takiej sytuacji? Jest kilka prostych reguł, które mogą ułatwić wejście dziecka do grupy w przedszkolu.

Jasny komunikat ze strony rodzica - jeśli mama lub tata będzie debatował z dzieckiem nad tym, czy może już iść do pracy maluchowi trudniej będzie się pożegnać. Warto pamiętać o tym, żeby powiedzieć gdzie się idzie (do pracy, do sklepu, na spotkanie etc.). Oczywiście lepiej nie wspominać maluchowi, o tym że idzie się zjeść pyszne ciasto do cioci Helenki, którą przedszkolak uwielbia, wystarczy powiedzieć, że idzie się na spotkanie.
Wybór rodzaju pożegnania przez dziecko - dając maluchowi wybór jak się z nami pożegna daje mu się odrobinę poczucia kontroli nad sytuacją zostania bez rodzica. Przytulenie, buziak, piątka, żółwik? Można dać dziecku kilka opcji do wyboru.
Przed samym pożegnaniem powinno się powiedzieć dziecku, że to już moment rozstania. Poinformować gdzie się idzie. Określić kiedy dokładnie się wróci, mówiąc to patrzeć dziecku w oczy i upewnić się czy słyszało i zrozumiało. Wybrać z nim rodzaj pożegnania i pożegnać się.

Przykładowe pożegnanie może wyglądać tak:

- Marysiu idę do pracy, przyjdę po ciebie po podwieczorku. Jak chcesz się ze mną dzisiaj pożegnać? Przybić piątkę czy dać mi buziaka? Buziaka? Dobrze, idę do pracy. Daj buziaka. Buziak! Idę. Pa pa.

Powtórzenie tego, że idzie się do pracy jest tu celowe - dziecko będzie wiedziało, gdzie jest rodzic.

Co robić, jeśli takie pożegnanie nie zadziała?

Metoda wydaje się być prosta. Co jednak zrobić, gdy dziecko mówi że nie chce zostać i zaczyna płakać? To trudny moment dla każdego rodzica.

1. Można poprosić o pomoc nauczycielkę, która "przejmie" malucha. Jeszcze raz powiedzieć, że się idzie, umówić się na czas powrotu. Pokazać dziecku w sali coś, co je zainteresuje (na przykład nożyczki, ciastolinę, brokaty, garaż etc.) i przekazać dziecko pani z grupy. Nie chodzi o to, żeby wyjść bez pożegnania, bardziej o to, by odwrócić uwagę malucha na sam moment wyjścia.

2. Można wziąć dziecko na ręce, przytulić, jeszcze raz wytłumaczyć, że musi się iść i że się na pewno wróci. Przedstawić rzeczy, które dziecko będzie robić w grupie, i jasno wskazać moment przyjścia rodzica. Zaproponować opcje pożegnania z pomachaniem przez okno, umówić się na ostatniego buziaka czy piątkę i wyjść - nawet jeśli wcześniejsze przytulanie będzie trwało 20 minut, można dać dziecku ten czas, ale po ostatnim buziaku czy żółwiku powinno się pójść - jasno określony moment wyjścia ułatwi przedszkolakowi adaptacje.

Obie opcje są dobre i się sprawdzają, pierwsza jest nieco bardziej radykalna, druga wymaga więcej czasu.

Można również spróbować przyprowadzania dziecka przez drugiego rodzica albo babcie, często najtrudniej jest rozstać się z mamą.

Co robić gdy dziecko, gdy dziecko nie chce wyjść z przedszkola?

Przedszkolaki świetnie bawią się w przedszkolu. Często do tego stopnia podoba im się w grupie, że nie chcą iść do domu mimo tego, że rodzic już czeka. Paradoksalnie takie sytuacje zdarzają się również u dzieci, które miały danego dnia trudniejsze wejście i potrzebowały więcej czasu, by pogodzić się z rozstanie z rodzicem.

Gdy przyjdzie się po dziecko, a ono bawi się i nie chce wyjść warto dowiedzieć się co robi i dlaczego chce jeszcze zostać. Jeśli przedszkolak prosi o możliwość dłuższej zabawy w budowanie wieży z kolegą, można umówić się z nim, że może dokończyć układanie klocków, a potem pożegna się i pójdzie do szatni zmienić buty. Można też zaproponować dziecku dodatkowy czas (jeśli się go ma) i porozmawiać z nauczycielem, poczytać tablicę informacyjną, sprawdzić szufladkę dziecka, żeby wiedzieć czy nie trzeba uzupełnić zapasu ubrań. Gdy wyznaczony przez rodzica czas się skończy powinno się konsekwentnie przypomnieć mu o zawartej umowie i zaprosić do szatni.

Można również - podobnie jak przy porannym pożegnaniu - zaproponować, by maluch wybrał formę pożegnania z panią czy dziećmi. Może przybić piątkę, żółwika, ścisnąć dłoń etc, Wiedząc, że ma wybór łatwiej będzie się mu pogodzić z wyjściem.

Rodzice często wykorzystują inny sposób. Zostawiają w aucie rzecz, na której przedszkolakowi może zależeć - np. ulubioną zabawkę dziecka. Gdy maluchowi trudno jest wyjść z sali rodzic może "skusić" go tym, co czeka w samochodzie. Jest to skuteczny sposób na "krótką metę". Dobrze jest nauczyć dziecko, że wyjście z przedszkola nie jest nagrodą, bo w takim zestawieniu przedszkole może wychodzić na miejsce, w którym maluch przebywa za karę. Zamiast proponowania słodyczy czy zabawek czekających poza murami przedszkola można umówić się z przedszkolakiem, że przez całą drogę do domu będzie opowiadać o przedszkolu, a rodzic będzie mówił o tym co robił w pracy. Taki rytuał wspólnego opowiadania podczas powrotu do domu będzie konstruktywny.

Jeśli sytuacja z trudnym wyjściem powtarza się, warto porozmawiać z nauczycielami dziecka i dowiedzieć się jakie rozwiązanie mogą zaproponować.

Jak pomóc dziecku poczuć się dobrze w przedszkolu?

Wielu dzieciom, do poczucia bezpieczeństwa potrzebny jest stały rytm. Nie chodzi tu oczywiście o wchodzenie w sztywności i brak odstępstw, ale o mniej więcej stałe/podobne rytuały. Jeśli dziecko będzie codziennie zaczynać dzień w podobny sposób, szybko przyzwyczai się do elementu dnia jakim jest pobyt w przedszkolu, będzie się czuło pewniej, a przez to bezpieczniej. Nie jest tajemnicą, że dzieci lubią rutynę, warto więc zapewniać im jej tyle, ile potrzebują.

Rozmawiajmy z dzieckiem o jego odczuciach związanych z przedszkolem, przypominajmy o tym, kiedy będzie pora na powrót do domu, podczas weekendu wspomnijmy o poniedziałkowym powrocie do grupy.

I teraz :

Co jest najważniejsze w czasie adaptacji w przedszkolu?

Spędzajmy z dzieckiem tak dużo czasu jak to możliwe. Jeśli maluch przed pójściem do przedszkola spędzał z mamą cały dzień, bardzo trudno mu będzie przestawić się na o wiele krótszy czas. Jest to bardzo duża zmiana dla dziecka i trudny emocjonalnie czas. Dlatego tak ważne jest spędzanie czasu z dzieckiem przed i po przedszkolu. I chodzi tu o aktywne spędzanie czasu. Nie tylko bycie obecnym. Rozmawianie, patrzenie w oczy, przytulanie, wspólna zabawa, rysowanie, dzwonienie do babci etc. Przedszkole nie zastąpi dziecku czasu spędzanego z najbliższą mu osobą jaką jest mama czy tata. Dlatego jeszcze raz podkreślę: w czasie adaptacji w przedszkolu najważniejszy jest czas spędzany z dzieckiem poza przedszkolem. Wspieranie go, budowanie więzi, dawanie poczucia bezpieczeństwa. Dając dziecku miłość i uwagę ułatwiamy mu start w przedszkolu.

Autor posta: Danuta Białek-Molak, pedagog specjalny, terapeuta wczesnego wspomagania rozwoju